Tempo Travel Sonbahar 2019 sayısında yer almıştır.

​

Araba yolculukları benim için kapağını ve önsözünü ezbere bildiğim, ama sayfaları çevirdikçe neyle karşılaşacağımı hiçbir zaman kestiremediğim bir serüven gibi. Yine böyle bir yolculuğa hazırlanırken fotoğraflarda gördüğüm Karpat Dağları, Nazım Hikmet’in Romanya anılarını içeren; Şafakta Suydu Evler kitabı ve defalarca izlediğim bir yol filmi olan Transylvania ışık tutuyor yoluma. Ben de gördüklerim ve duyduklarımdan aldığım ilhamla kendi hikayemi oluşturmak üzere, yola koyuluyorum.

​

Yolculuk Süreci

​

Transilvanya seyahati, biraz doğaçlama gelişmesini istediğimiz bir gezi oluyor. Sadece gitmek istediğimiz yerleri önceden araştırıp, konaklama yeri ve sürelerine gezi süresince karar vermek istiyoruz. Edirne gümrük kapısı Hamzabeyli’den çıkıp, Bulgaristan’a geçmek için gerekli evrakları ve vizemizi gösterip, arabamızın aranmasını beklerken heyecanla etrafıma bakıyorum. Sınırda beklemekten yorgun düşmüş kamyon ve tır şoförleri, bavullarını üst üste arabanın bagaj ve koltuklarına sıkıştırmış çekirdek bir aile ve birkaç kelime Türkçe bilen sempatik Bulgar görevli. O an gözümün önüne, yakın zamanda izlediğim Limonata filminin, Bulgaristan’da geçen eğlenceli sahneleri geliyor.

​

Resmi işlemleri atlatıp, Bulgaristan’a giriş yaptığımızda artık önümüzde süresi belirsiz bir macera uzanıyor. Yolculuğun en başında, aniden yeşile boyanıyor etrafımız. Tepelere kurulmuş küçük köylerin dört bir yanı yapraklar tarafından istila edilmiş. Köprü ve tren yolu kenarlarından fışkıran otlar, harabelerin çevresinde ebruli desenleriyle göz alan çiçekler ve yola kocaman gölgelerini düşüren ağaçlar içimi açmaya yetiyor. Mola noktalarına kurulmuş, meşrubat ve sandviç satan büfeler, derme çatma evlerin önlerine konmuş; 90’larda ülkemizde görmeye alışık olduğumuz araba modelleri, önlerine tente gerilmiş virane barlar, kuru çiçeklerle donatılmış Haç işaretli sunaklar ve canlı renkleriyle uzaktan fark edilen Ortodoks kiliseleri yol boyunca gözüme çarpan detaylar oluyor. Köy manzaralarını geçip, şehirlere vardığımızda ise o küçük evleri Sovyet tipi; birbirinin benzeri yüksek konutlar ve büfelerin yerini büyük tesisler almaya başlıyor.

​

Bulgaristan sınırından Romanya’ya geçtiğimizde ise artık sadece heybetli dağlara ve evlere dikkat kesiliyorum. Romanya’nın arka fonunu oluşturan dağ manzaralarına eşlik eden, tren yolu boyunca sıralanmış bu evler sanki bir oyuncak müzesi koleksiyonundan çıkmış gibi. Pastel tonlarda boyanmış 2 katlı, pencere önlerine çiçekler dizili, sanki kat kat kremayla süslenmiş pencere altlıkları ve çatılarındaki minik bacalarıyla hepsi içimdeki çocuğu gülümsetiyor. Ve bu görüntüler, aslında Transilvanya bölgesinde göreceğim tüm manzaraların özeti oluyor.

​

Film Seti Gibi Bir şehir: Braşov

​

8,5 saatlik araba yolculuğundan sonra Braşov’a varıyoruz. Kendimizi eski şehrin meydanına attığımızda, gökyüzü giderek koyulaşıp, mor, mavi ve pembe renklerine teslim oluyor. Braşov’un şehir ve köy ruhunu aynı anda barındırmasını seviyorum. Merkezde yan yana duran çok şık kafe, restoran ve dükkanlar, merkezden ayrılıp yokuşu tırmanınca da renkli tonlarda sevimli evler ve gül kokulu bahçeler çıkıyor karşıma.

​

Braşov, 1211’de Töton Şövalyeleri tarafından kurulmuş. Osmanlı ve Batı Avrupa ticari yollarının kesişiminde yer aldığı için, o dönemin önemli ticaret kentlerinden biri olmuş. Bu durum da şehrin kalelerle çevrili olmasını açıklıyor. İşgallerden kenti korumak için getirilen Alman koloniler (Saksonlar), Braşov’u 14.Yüzyıl’a kadar saldırılardan koruyup, tüccarlık yaparak ticareti canlı tutmuşlar. Bu bilgileri bilmeseniz dahi, meydana şöyle bir göz attığınızda mimarisindeki Alman etkisini açıkça hissediyorsunuz.  

​

Yeni bir günün sabahında, Romanya’nın en büyük Gotik kiliselerinden, Ortadoğu’nun çeşitli yerlerinden getirilmiş duvar halılarıyla süslü Siyah Kilise’yi, Ortaçağ’dan hiç bozulmadan günümüze kadar gelmiş tarihi geçit; Catherine’s Gate’i, Barok mimarili bina ve ortasındaki kocaman çeşmesiyle insanı büyüleyen Piata Sfatului Meydanı’nı geziyoruz. Acıktığımızda ise yerlilerden aldığımız bir tavsiye üzerine, La Ceaun Restaurant’a uğruyoruz. Restoranda birbiri ardına gelip giden kocaman porsiyonlu tabaklar ve etraftan gelen kokular iştah kabartıyor. Geleneksel çorba ve et yemeklerinden tadıp, yemek üzerine söylediğimiz; reçel ve kremayla sunulan hamur işi tatlı “papanaşi” ile günün bütün yorgunluğu gidiyor.  

​

Republicii Sokağı’nın insan sesleriyle dolup taşan mekanları ve dünyanın en dar sokaklarından biri olan Strada Sforii de görülmesi gereken yerler arasında. Okuldan çıkmış çocukların peşine takılıp, binaların arasından Karpat Dağları’nın yer yer belirdiği ara sokakları dolaşıp, Tipografia Cafe’nin çok lezzetli matcha-latte'si eşliğinde keyiflenmek de bir o kadar güzel. Kafenin karşısındaki apartmanda dirseklerini penceresindeki mini bir mindere dayamış, yoldan geçenleri seyreden yaşlı teyzeyle göz göze gelince Braşov’a iyice ısınıyorum. Günün sonlarına doğru, kafamı kaldırıp pencerelere yaslanmış teyzelere bakarken bir şey dikkatimi çekiyor: Evlerin göz kırpan çatıları! Bir gözü andıran, bazen tam açık, bazense uykulu gözlerle size doğru bakan gözler… Sonradan araştırdığımda, bunun bu bölgeye has mimari bir özellik olduğunu öğreniyorum. 2 gün kaldığımız Braşov ve o gözlerle vedalaşıp, esas hayalini kurduğum Romanya’nın orta ve batı bölümünü kapsayan Transilvanya bölgesinin köylerine doğru yola çıkıyoruz.

​

La Ceaun Resturant: Piata Sfatului No: 11-12

Tipografia Cafe: Piata Sfatului No: 1

​

Sarı Sıcak Bir Köy: Magura

​

Yakınlardaki köylere gitmek için seçtiğimiz ikinci konaklama merkezi Bran. Kaldığımız otel, Bran bölgesinin merkezinde, dillere destan Drakula ile ünlenen Bran Kalesi yakınlarında. Gezinin, bu noktadan sonra başlayacak bölümü beni ayrıca heyecanlandırıyor. Çünkü Transilvanya köylerine giderek yerlilerin yaşamlarına tanıklık etmek, dağ manzaralarının tadını çıkarmak ve kalelerle çevrili bölgeyi tepelerden izlemek istiyorum.

​

İlk durağımız olan Magura Köyü’nde, beklentilerim karşılığını buluyor. Arabayı köyün girişine bırakıp, yokuş yukarı yürüdüğümüzde önümde pırıl pırıl beliren bir resimde: Karların tepelerini beyaza boyadığı Karpatlar, önünde zarifçe boynunu bulutlara doğru uzatmış bembeyaz bir kilise ve omuz omuza vermiş ahşap evler duruyor. Biraz ileride, bir ağaca bağlanmış salıncak üzerinde sallanan küçük bir kız, odunları kesen dedesi ve tavuklar.

​

Bu köyde yaşayanlar, bölgenin elverişli doğası sayesinde besin ihtiyaçlarını bahçelerindeki ürünlerden ve kendi hayvanlarından sağlıyorlar. Hepsi sağlıklı ve huzurlu görünüyor. Geleneksel şapkalı bir amcanın yanına gidip, çat pat ezberlediğim Rumence kelimelerle merhabalaşıyorum. Bizi arkasından çağırıyor ve onu takip edip, kendimizi bir anda köyün kilisesinde düzenlenecek olan ayinde buluyoruz. Amca, görevini tamamladıktan sonra bize “hoşça kalın” deyip, kalabalığın arasına karışıyor. Genç bir kıza, katılımcıların izinleri olursa fotoğraf çekimi yapmak istediğimi söylüyorum. “Tabii, buyurun” diyerek beni ön kısımlara götürüyor. Birkaç dakika sonra tüm köylüler kiliseye akın ederek, tütsü kokuları ve dualar eşliğinde ayine başlıyorlar. Arada sanki “Kim bunlar?” diyen bakışlarla, bazen de çocukların şaşkın sırıtışlarıyla karşılaşıyorum. Görünen o ki, spor ayakkabılarım da ilgi topluyor. Şu an, Magura’da tek turist biziz, ama kış sezonunda çoğunlukla yerli turistlerin Samedru Oteli’ne gelip doğayla baş başa 1-2 gün geçirdiğini öğreniyorum.

​

Köyün dimdik yokuşlarını tırmanıp, evlerin ayrıntılarını sergi gezer gibi hafızamıza kazıyıp, manzaralara doyduktan sonra Magura’yı arkamızda bırakıp güneye ilerliyoruz. Yanından geçtiğimiz milli parklar ve ağaçlarla donatılmış kıvrımlı dağ yolları bizi oksijen sarhoşu ediyor. Yolda arabayı birkaç kez kenara çekip, mis gibi havayı içimize çektikçe cennette gibi hissediyorum. Tepelerdeki seyir noktalarında durup, düzlükte uzanan köyleri izlerken şunu fark ediyorum: El değmemiş bu doğa ve estetik zevkini bozacak tek bir yapının bulunmaması Transilvanya köylerini daha da güzel kılıyor. Öyle bir seyir zevki yaşıyorum ki, sıradaki köy için hiç acele etmiyorum.

​

Panoramik Güzeller: Şirnea ve Fundata

​

Şirnea’nın merkezine vardığımızda ise kulağıma, kuş sesleri ve kilisenin girişine takılmış hoparlörden ilahiler geliyor. Karşılaştığım yaşlılarla kısa sohbetlerim sonrası beni göğüslerinde istavroz çıkararak selamlamaları ve her sunak ya da ikona gördüklerinde yine aynı şekilde davranmaları, dine sıkı sıkıya bağlı olduklarını gösteriyor. Genç bir Rumenle sohbetim esnasında bu durumu sorduğumda; “Romanya’da özellikle yaşlılar, oldukça dinlerine bağlıdır. Ortodoksluk onlar için bir nevi kimlik gibidir.” diyor.

​

Şirnea’daki evlerin kapı ve pencereleri ardına kadar açık. O sırada fark ediyorum ki, buradaki evler Magura’ya kıyasla daha süslü. Dantelli perdeler, kontrast renklere boyanmış kapılar, süslemeli örtüler, duvarlara asılı panoramik resimler ve desenli el yapımı kilimler donatıyor evleri. Etrafta, bahçelerindeki otları budayan ve odun keserek kışa hazırlık yapanlar dışında pek kimse yok. Onlarla selamlaşırken bir yandan da gözlerim Cruciata (Kırım güzeli) çiçeklerini arıyor. Her yıl, 24 Haziran’da gerçekleşen Sânzienele Festivali’nde, köyün genç kızları beyaz elbiseler giyip, saçlarına bu çiçeklerden takıyorlar. Sonra da ateş etrafında dans edilip, dilekler dileniyor. Haziran sonu gibi gerçekleşen Măsura laptelui kutlamalarında ise köyün bütün inekleri sağılarak, elde edilen sütten peynirler yapılıyor. Bu iki kutlama zamanı, köyün nasıl da canlanıp, renklere bürüneceğini hayal edebiliyorum.

Fundata’ya devam ederken yolda yine duraklayıp, bu defa bizi bahçelerine davet eden bir çifti ziyaret ediyoruz. İtalyanca (Rumence’de İtalyanca ile benzer kelimeler var) anlaştığımız evin güleç yüzlü sahibesi, bize kahve ikram ediyor. “Güzel Transilvanyamızı nasıl buldunuz?” diyor. Havasından, suyundan övgüyle söz ediyor. Bize birkaç yer tavsiyesi verdikten anı olsun diye fotoğraf çekilip, vedalaşıyoruz.

​

Fundata, Bucegi Dağları’nın yer yer İsviçre’yi andıran manzaraları ve dağların önünde uzanan geniş çatılı evleriyle etkileyici bir görünüme sahip. Tepelere tırmandıkça, soğuk keskinleşiyor. Elinizi uzatsanız sanki karlı dağlara dokunacaksınız. Burası, 800 nüfuslu bir köy olsa da sunduğu tesisleriyle diğer köylere göre daha turistik. Konaklamasanız bile, bu otellerin restoran kısımlarında yemek yiyebiliyorsunuz. Biz de otellerden birine girdiğimizde, yakında gerçekleşecek bir düğünün hazırlıklarına şahit oluyoruz. Takım elbiseli ve abiye giysili konukların meraklı bakışları arasında, önümüzdeki köfteleri hızlıca yiyoruz.  

​

Arabaya dönmek üzereyken, bu defa da yaşlı bir teyze bize eliyle işaret yapıyor. “Gelin, gelin…” diyerek bizi arka bahçesine götürdüğünde, yerinde duramayan atlarla ve atları idare etmeye çalışan iki oğluyla tanışıyoruz. Yol boyunca tanıştığımız herkes cana yakın ve misafirperver. Onların sayesinde, hiç bitmesini istemediğim bir huzur ve yeni yerler keşfetmenin verdiği bir haz kaplıyor içimi.

​